Specjalizacje
Psychologowie policyjni pracują w 3 specjalizacjach:
- opieka psychologiczna i psychoedukacja
- zarządzanie zasobami ludzkimi
- psychologia policyjna stosowana
Zachęcamy do zapoznania się z zakresem zadań psychologów z poszczególnych specjalizacji. Wybrane zadania oraz formy i metody ich realizacji opisane są w ZARZĄDZENIU NR 53 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 6 października 2014 r. w sprawie metod i form wykonywania niektórych służbowych zadań przez psychologów pełniących służbę lub zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych Policji
Opieka psychologiczna i psychoedukacja
Psychologowie z tej specjalizacji pracują na rzecz policjantów i pracowników cywilnych Policji. Do psychologa można zgłosić się z pominięciem drogi służbowej, a psychologa obowiązuje tajemnica zawodowa, która nie dopuszcza do ujawnienia informacji ze spotkań z klientem bez jego zgody. Wyjątek w tym zakresie stanowi jedynie poważne zagrożenie dla życia klienta lub innych osób bądź szczególne zapisy unnych ustaw.
Zadania psychologów ze specjalizacji opieka psychologiczna i psychoedukacja:
- Udzielanie porad oraz prowadzenie psychoterapii
Oferta skierowana jest do wszystkich osób doświadczających trudności w życiu osobistym lub zawodowym, a także osób chcących pod opieką psychologa rozwijać swoje kompetencje osobiste. Pomagamy w sytuacji kryzysu osobistego, trudności w relacjach z ludźmi, w tym w rodzinie, a także towarzyszymy w nabywaniu lub rozwijaniu umiejętności rozwiązywania konfliktów, podejmowania decyzji, skutecznego komunikowania się, asertywności i wielu innych.
- Podejmowanie działań interwencyjnych (w postaci tzw. pierwszej pomocy emocjonalnej lub interwencji kryzysowej) po wystąpieniu sytuacji potencjalnie lub faktycznie naruszającej stabilność emocjonalną człowieka, w tym m. in.:
- śmierci
- zagrożenia samobójstwem lub jego popełnienia
- użycia broni przez policjanta
- przeżycia traumatycznego, kiedy osoba była w stanie zagrożenia życia lub doświadczyła zdarzenia naruszającego równowagę psychiczną
- niewłaściwego używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych
- ujawnienia jakiejkolwiek formy przemocy w służbie/pracy lub w rodzinie policjanta/pracownika Policji
- wystąpienia sytuacji konfliktowej.
- Prowadzenie zajęć, spotkań lub warsztatów o charakterze profilaktycznym (np. radzenie sobie ze stresem, zapobieganie uzależnieniu od alkoholu, innych substancji psychoaktywnych czy zachowań) lub edukacyjnym (warsztaty w trakcie których kształtowane są umiejętności rozwiązywania problemów, asertywnego komunikowania się, prowadzenia wystąpień publicznych i innych). Psychologowie starają się, aby zajęcia były "szyte na miarę". Programy warsztatów (cele, treści dydaktyczne, metody) opracowywane są wspólnie z osobami zamawiającymi, bądź w oparciu o badanie potrzeb szkoleniowych.
Zarządzanie zasobami ludzkimi
Specjaliści tej dziedziny pracują na rzecz Policji jako organizacji oraz wspierają funkcjonariuszy i pracowników cywilnych w obszarze doboru wewnętrznego i zewnętrznego oraz w rozwiązywaniu problemów dotyczących całych zespołów.
W ramach specjalizacji zarządzanie zasobami ludzkimi psycholodzy policyjni realizują następujące zadania:
- uczestniczą w postępowaniach kwalifikacyjnych dla kandydatów do służby w Policji poprzez prowadzenie badań psychologicznych;
- uczestniczą w procedurach doboru wewnętrznego dla policjantów na wybrane stanowiska, np. analityk kryminalny, negocjator, dyżurny lub do określonych komórek organizacyjnych, np. Centralnego Biura Śledczego, Biura Spraw Wewnętrznych;
- uczestniczą w procedurach doboru na stanowiska cywilne;
- uczestniczą w postępowaniach kwalifikacyjnych na wybrane stanowiska służbowe w Policji, np. komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, komendanta szkoły Policji, naczelnika wydziału;
- uczestniczą w działaniach zmierzających do zapewnienia efektywnego i spójnego systemu zarządzania zasobami ludzkimi np. poprzez udział w opracowywaniu procedur doboru na stanowiska służbowe, systemów oceniania i motywowania pracowników;
- diagnozują i biorą udział w rozwiązywaniu problemów związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi, m.in. sytuacji konfliktowych, mobbingu;
- prowadzą szkolenia z obszaru zarządzania zasobami ludzkimi, dotyczące np. motywowania pracowników, budowania zespołów, planowania i organizacji pracy, udzielania informacji zwrotnych;
- uczestniczą w opracowywaniu projektów aktów prawnych z obszaru zarządzania zasobami ludzkimi (dot. doboru pracowników, oceniania i opiniowania służbowego, ścieżek karier).
Psychologia policyjna stosowana
Psychologia Policyjna Stosowana to specjalizacja, której celem jest aplikowanie osiągnięć wiedzy psychologicznej w realizowaniu zadań ustawowych Policji: operacyjno – rozpoznawczych, dochodzeniowo - śledczych oraz administracyjno - porządkowych.
Służba kryminalna
Psychologowie uczestniczą w przygotowywaniu oraz realizacji czynności dochodzeniowo - śledczych i operacyjno - rozpoznawczych.
Najważniejsze z tych czynności w zakresie śledczym, to:
- udział w opracowywaniu taktyki czynności procesowych oraz określaniu strategii śledczych,
- analiza psychologiczna informacji odnoszących się do danego przestępstwa lub czynu karalnego,
- analiza przestępczości (badanie natury, zakresu i rozwoju przestępczości lub poszczególnych obszarów przestępczości w nawiązaniu do przestrzeni geograficznej, czasu. Przez wyszukiwanie wzorców postępowania przestępnego (modus operandi) i okazji do popełniania przestępstw – strategia zwalczania przestępczości),
- analiza porównawcza spraw (wyszukiwanie według ustalonego wzorca i wybranych kryteriów, kojarzenie informacji o podobnych zdarzeniach przestępnych w celu ustalenia, które z nich mogły być popełnione lub zorganizowane przez te same osoby),
- analiza profilu ogólnego (próba ustalenia cech charakterystycznych osób popełniających ten sam rodzaj czynów, szczególne predyspozycje),
- analiza profilu szczególnego (sporządzanie profili psychologicznych nieznanych sprawców przestępstw),
- analiza grup przestępczych (uporządkowanie dostępnych danych psychologicznych o grupie przestępczej w celu określenia jej struktury, zakresu działalności i roli każdego z jej członków).
Najważniejsze czynności z zakresu operacyjno - rozpoznawczego, to:
- udział w opracowywaniu taktyki czynności wykrywczych,
- sporządzanie profili psychologicznych osób będących w zainteresowaniu Policji oraz osoób zaginionych.
Służba prewencyjna
- Współuczestniczenie w działaniach w zakresie zapobiegania przestępstwom i wykroczeniom oraz zjawiskom patologii społecznej
- Udział w opracowywaniu lub opiniowaniu programów prewencyjnych i profilaktycznych
- Udział w akcjach lub operacjach policyjnych
- Prowadzenie lokalnego doskonalenia zawodowego w zakresie psychologii policyjnej stosowanej
Poniżej przedstawiamy przykładowe tematy szkoleń adresowanych do służby prewencyjnej oraz zagadnienia opracowywane przez psychologów tej specjalności.
Służba patrolowo - interwencyjna:
- zachowanie policjanta podczas interwencji i zatrzymania, rozpoznawanie i skuteczne reagowanie w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa,
- rozpoznawanie podczas interwencji przypadków "krzywdzenia", głównie dzieci i osób nieporadnych,
- komunikacja interpersonalna i radzenie sobie ze stanem emocjonalnym dzieci, osób niepełnosprawnych intelektualnie, pokrzywdzonych, świadków i sprawców,
- zachowanie na miejscu przestępstwa, w tym wykorzystanie pierwszego kontaktu ze zgłaszającym, świadkiem, pokrzywdzonym oraz sprawcą,
- stosunek do odmienności, przeciwdziałanie zachowaniom wynikającym z uprzedzeń i stereotypów.
Służba ruchu drogowego:
- prowadzenie rozmów i czynności z ofiarami i świadkami zdarzeń drogowych oraz informowanie rodzin o śmierci ich bliskich.
- komunikacja interpersonalna w trakcie kontroli drogowej oraz radzenie sobie w sytuacji wystąpienia niepożądanych zachowań ze strony kierującego/pasażera: propozycja korupcyjna, konflikt, zachowania agresywne.
Policjanci tzw. "pierwszego kontaktu" - dyżurny, dzielnicowy, specjalista ds. nieletnich:
- identyfikowanie problemu, a następnie prowadzenie rozmów i czynności, szczególnie w sytuacji ujawnienia przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przeciwko rodzinie i opiece,
- wykonywanie czynności z udziałem małoletnich i nieletnich, prowadzenie rozmów z interesantami, osobami pokrzywdzonymi, świadkami,
- rozwiązywanie konfliktów.
Oddziały Prewencji Policji, sztaby Policji, dowódcy akcji i operacji policyjnych:
- sytuacja kryzysowa, w tym wykorzystanie jej psychologicznych zmiennych (np. pobudzenia do działania oraz spontanicznej aktywności pomocowej),
- imprezy masowe, zgromadzenia i manifestacje - właściwości tłumu w sytuacjach ekstremalnych,
- rozpoznawanie i zwalczanie chuligaństwa stadionowego.
Współpraca przy opracowaniu i realizacji programów szkoleń lokalnych z zakresu:
- rozpoznawania i reagowania w sytuacji przemocy domowej, nadużyć seksualnych wobec dzieci,
- przeciwdziałania przestępczości z nienawiści, ksenofobii i rasizmu,
- rozpoznawania i zwalczania chuligaństwa stadionowego.
Współpraca z nieetatowymi zespołami negocjatorów.
Psychologia Policyjna Stosowana jest to najmłodszy obszar specjalizacyjny psychologów policyjnych, dlatego ciągle "wymaga poszukiwania i tworzenia form współpracy. Skutecznych, etycznych, osadzonych w obowiązującym prawie" (cyt. za kom. E. Krawczyk z Sekcji Psychologów KWP w Łodzi).
Psychologowie z Komendy Głównej Policji pełnią nadzór merytoryczny nad działalnością psychologów w KWP/KSP, CBŚP, CLKP, CBZC.