Data publikacji: 01.09.2014

Dziś obchodzimy kolejną rocznicę wybuchu II wojny światowej, która stanowiła największy konflikt zbrojny w historii świata obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany.

II wojna światowa i związane z nią ideologie faszystowskie doprowadziły do niewyobrażalnych cierpień ludzkich nie tylko na frontach, ale również w masowej zagładzie ludności cywilnej. W ramach wirtualnej wizyty byliśmy niedawno na Majdanku i w Treblince. A co wiemy o Auschwitz?

Obóz Auschwitz stał się dla świata symbolem terroru, ludobójstwa i Szoa. Utworzony został przez Niemców w połowie 1940 r. na przedmieściach Oświęcimia, włączonego przez nazistów do Trzeciej Rzeszy.

Bezpośrednim powodem utworzenia obozu była powiększająca się liczba aresztowanych masowo Polaków i przepełnienie istniejących więzień. Początkowo miał to być kolejny z obozów koncentracyjnych, tworzonych przez nazistów już od początku lat trzydziestych. Funkcję tę Auschwitz spełniał przez cały okres swego istnienia, także gdy - od 1942 r. - stał się równocześnie jednym z ośrodków „Endlösung der Judenfrage” (ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej) - nazistowskiego planu wymordowania Żydów zamieszkujących okupowane przez III Rzeszę tereny.

Do początku 1942 r. naziści deportowali do KL Auschwitz wyłącznie Żydów przywożonych w stosunkowo niedużej liczbie razem z więźniami nie-żydowskimi, głównie Polakami, którzy stanowili do połowy 1942 r. większość stanu liczbowego obozu. Według zachowanych dokumentów obozowych od stycznia do grudnia 1941 r. zarejestrowano w KL Auschwitz, nie licząc radzieckich jeńców wojennych, 17.270 więźniów, wśród nich co najmniej 1.255 Żydów.

Obóz koncentracyjny Auschwitz został zorganizowany dla Polaków i to oni byli jego pierwszymi więźniami politycznymi. W wyniku ciągłego napływu nowych transportów systematycznie wzrastała liczebność więźniów. W 1940 r. osadzono w obozie blisko 8 tys. ludzi. Byli to prawie wyłącznie Polacy. Oprócz nich znalazła się w obozie niewielka liczba Żydów oraz Niemców. Niemcy pełnili w tym czasie z reguły funkcje w nadzorze obozowym jako kapowie i blokowi.

W 1941 roku osadzono w obozie ponad 26 tys. ludzi. (około 15 tys. Polaków, 10 tys. jeńców radzieckich i ponad 1 tys. Żydów). Od 1942 r. w wyniku włączenia KL Auschwitz do procesu masowej zagłady Żydów, liczba deportowanych do obozu zaczęła gwałtownie wzrastać. W 1942 r. przywieziono około 197 tys. Żydów, w 1943 r. około 270 tys., a w 1944 r. ponad 600 tys. – łącznie blisko  1,1 mln. Spośród nich wybrano jako zdolnych do pracy około 200 tys. osób i osadzono w obozie. W tym samym czasie, tj. w latach 1942-1944, osadzono w obozie około 160 tys.  ujętych w ewidencji numerowej Polaków, Cyganów, Białorusinów, Ukraińców, Czechów, Francuzów i innych, oraz kilkanaście tysięcy, głównie Polaków, jeńców radzieckich i Cyganów, nie ujętych w ewidencji numerowej.

Rozpoczęta w 1942 r. masowa deportacja Żydów do KL Auschwitz zmieniła w sposób istotny strukturę narodowościową więźniów. Już po trzech miesiącach deportacji, w połowie 1942 r., Żydzi stali się najliczniejszą grupą narodowościową, a ich udział w strukturze narodowościowej więźniów systematycznie wzrastał od około 46% w czerwcu 1942 r. do około 68% w okresie szczytowego rozwoju liczbowego obozu w sierpniu 1944 r. Łącznie zarejestrowano w obozie około 400 tys. osób: 195 tys. nie-Żydów i około 205 tys. Żydów.

Źródło: http://www.auschwitz.org.pl/

O okrutnych  metodach zgłady stosowanych przez nazistów w Auschwitz można przeczytać tutaj.