Wytyczne GIS MSWiA

Data publikacji: 29.02.2016

Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 05 lutego 2016r.

W sprawie standardów wyposażenia i zasad postępowania w przypadku grypy sezonowej funkcjonariuszy i pracowników służb podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego

 

 

Infekcję dróg oddechowych wywołuje przeszło 200 wirusów, które mają powinowactwo do nabłonka układu oddechowego, w tym,  są to wirusy grypy. Wyróżnia się trzy główne typy wirusa grypy, z czego znaczenie epidemiologiczne ma typ A i B, ponieważ wywołują one zachorowania epidemiczne. Istotne jest to, że struktura genetyczna wirusów ulega ciągłym zmianom, dlatego w każdym sezonie występujące infekcje wywołane są  wirusami różniącymi się od poprzednich. Przy małych zmianach strukturalnych nie ma to specjalnego znaczenia klinicznego ponieważ ciężkość przebiegu choroby oraz liczba i rodzaj powikłań nie różni się. Natomiast co 30 – 50 lat może wystąpić tak duża zmiana w budowie genomu wirusa, iż staje się on o wiele bardziej niebezpieczny o nieporównywalnie większym potencjale epidemicznym, zdolnym wywoływać masowe zachorowania na całym świecie. Mówimy wówczas o pandemii grypy i o wirusie pandemicznym. Ciągłe badania w programie SENTINEL pozwalają śledzić tendencje zmian w budowie genomu wirusa. Daje to możliwość przygotowania się pod względem organizacyjnym jak i lekowym do nadejścia fali zachorowań, ale należy uświadomić sobie, że  nie da się jej uniknąć.

 

 

Grypa wywołana jest wirusem, który ma powinowactwo do nabłonka dróg oddechowych. Objawy chorobowe takie jak wysoka gorączka, silne osłabienie spowodowane są gwałtownym namnażaniem się wirusa i jego uwolnieniem do krwioobiegu. Bóle stawowo – mięśniowe wywołane są pojawieniem się pewnych czynników stanu zapalnego wywołanych obecnością wirusa. Wirus grypy namnażając się w nabłonku dróg ddechowych uszkadza go, stąd np. prawie zawsze pojawia się silny  ból gardła. Wirus grypy ma zdolność wywołania zapalenia płuc, ale należy pamiętać, że po 5 – 7 dniach choroby może dojść do rozwoju zakażenia bakteryjnego dróg oddechowych. Mówiąc prosto - wirusy grypy otwierają wrota infekcji dla bakterii w obrębie nabłonka dróg oddechowych. Od tego momentu choroba może dawać znacznie większe zagrożenie i jest częstym powodem przyjęcia do szpitala.

 

 

Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie i ciężki przebieg z powikłaniami

 

Ludzie z obniżoną odpornością (np. diabetycy, przyjmujący leki immunosupresyjne np. po przeszczepach narządowych)

  • Kobiety w ciąży
  • Ludzie z kliniczną otyłością
  • Ludzie leczeni z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego
  • Ludzie z niewydolnością mięśnia sercowego  wynikającą z rożnych patologii mięśnia sercowego, głównie wada zastawkowa oraz zaburzenia kurczliwości w przebiegu choroby niedokrwiennej lub po zapaleniu mięśnia sercowego
  •  

RYZYKO ZAKAŻENIA

Zakażenie wirusem grypy  przenosi się drogą kropelkową. W czasie kichania wytwarzanych jest średnio około 3000 kropelek wydzieliny z ogromna ilością wirusów, która wylatuje z prędkością ok. 167 km/godz. Bezpieczna odległość od chorego to co najmniej 1.5 – 2 m. Źródłem zakażenia  są również przedmioty codziennego użytku dotykane przez chorego i trzymana blisko nosa i ust jak telefon, długopis, odzież np. chusta, pościel.  Największe ryzyko zakażenia występuje w kontakcie bezpośrednim z chorym objawowym w pomieszczeniu zamkniętym. W przestrzeni otwartej, zwłaszcza w słoneczny dzień ryzyko zakażenia jest znacznie mniejsze.

 

Zasady postępowania

 

  • Najlepszym sposobem  ochrony przed zakażeniem wywołanym wirusem grypy jest uodpornienie czynne poprzez zaszczepienie się szczepionką sezonową, najlepiej w okresie poprzedzającym wystąpienie grypy, czyli od października do połowy listopada.  Nie wyklucza to konieczności szczepienia w okresie sezonu grypowego. Z uwagi na bezpieczeństwo rodziny lub osób najbliższych, z którymi przebywa funkcjonariusz rekomenduje się szczepienie również tym osobom.
  • Unikanie kontaktu z osobami mającymi ewidentne objawy infekcji dróg oddechowych zwłaszcza kaszel i katar
  • Unikanie przebywania w zatłoczonych miejscach publicznych
  • Unikanie bez niezbędnej konieczności kontaktu z placówkami ochrony zdrowia
  • Ubieranie się w odzież stosownie do warunków atmosferycznych i rodzaju wykonywanych czynności
  • Częste mycie mydłem i wodą rąk oraz ich dezynfekcja, a w miarę możliwości również mycie twarzy
  • Częste wietrzenie pomieszczeń, zwłaszcza po bytności osoby z objawami infekcji
  • Stosowanie elementów barierowych zmniejszających rozprzestrzenianie się wirusa w postaci maseczki np. pyłoszczelnej z filtrem P3 dla osoby zdrowej i „zwykłej” chirurgicznej dla osoby chorej oraz rękawiczek higienicznych dla osoby zdrowej. Fartuchy i kombinezony zakładane na umundurowanie są trudne w użyciu i nie dają większego zabezpieczenia.
  • W pokojach przyjęć interesantów lub składających wyjaśnienia czy zeznania dodatkowym zabezpieczeniem byłaby przepływowa lampa bakterio/wirusobójcza UV, której można używać mimo przebywających ludzi.

 

Postępowanie dla oddziałów zwartych i służby dyżurnej

 

Oprócz zasad postępowania wymienionych w pkt.nr 1:

  • wyłączyć ze służby funkcjonariuszyz objawami chorobowymi iskierować do lekarza
  • w przypadku funkcjonariuszy odbywających służbę w oddziałach zwartych, którzy zachorowali w czasie pełnienia służby i mają dużą odległość do miejsca zamieszkania należy przewieźć ich do szpitala.

 

W niektórych przypadkach należy rozważyć możliwość wydzielenia dla nich pomieszczeń służących czasowej izolacji, ale wiąże się to jednocześnie z koniecznością zapewnienia opieki medycznej i organizacją żywienia co jest teoretycznie realne, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach.

 

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU ZACHOROWANIA NA GRYPĘ

 

Należy pamiętać o następujących zasadach postępowania:

 

  • W razie zachorowania należy bezwzględnie przebywać w domu do czasu normalizacji temperatury ciała i całkowitemu ustąpieniu objawów chorobowych. W przypadku niepowikłanej infekcji  trwa to 5-7 dni ( + 2 dni należy odczekać na ewentualny nawrót objawów chorobowych) czyli po 7 – 9 dniach wolno dopiero powrócić do służby.

 

W PRZYPADKU POJAWIENIA SIĘ:

 

  • bardzo wysokiej gorączki niedającej się obniżyć lekami przeciwgorączkowymi
  • przyspieszenia oddechu i  wystąpienia duszności  zwłaszcza w pozycji siedzącej
  • zaburzeń świadomości (splątanie, zaburzenia wzrokowe, poznawcze, pobudzenie, osłabienie lub całkowity brak kontaktu słowno-logicznego)
  • zaburzeń pracy serca w postaci nierównego rytmu serca, znacznego  przyspieszenia lub zwolnienia akcji serca

 

NALEŻY BEZZWŁOCZNIE PRZEWIEŹĆ CHOREGO DO SZPITALNEGO ODDZIAŁU RATUNKOWEGO

 

Istotne elementy wyposażenia osobistego funkcjonariusza:

 

  • Maseczka chirurgiczna z gumkami na uszy dla osoby, z którą z różnych powodów  przebywa się  w pomieszczeniu zamkniętym
  • Maska półtwarzowa pyłochłonna jednorazowego użytku z filtrem P3
  • Rękawiczki higieniczne najlepiej neoprenowe
  • Alkoholowy środek do dezynfekcji skóry o pojemności 50 – 75 ml
  • Stosowanie dodatkowego zabezpieczenia w postaci fartuchów jednorazowego użytku lub kombinezonów zakładanych na umundurowanie nie daje większej izolacji, a niejednokrotnie uniemożliwia prawidłowe działania.

 

LECZENIE

 

  • Leczenie grypy niepowikłanej odbywa się po zbadaniu przez lekarza w domu chorego funkcjonariusza
  • Nie wolno samowolnie stosować antybiotyków, zwłaszcza w pierwszym okresie choroby ponieważ nie mają one działania przeciwwirusowego. Antybiotyki stosuje się wyłącznie w przypadku powikłań grypy po zleceniu przez lekarza.
  • Wskazane jest picie dużych ilości ciepłych napojów z uwagi na znacznie większą utratę płynów.

 

 

Żródło: MSW