Reforma procesu karnego – przeszkolono już prawie 33 tys. policjantów
W związku z nowymi rozwiązaniami prawnymi wprowadzonymi do Kodeksu postępowania karnego, Policja od 1 lipca będzie miała większe uprawnienia do samodzielnego wykonywania czynności procesowych w powierzonych jej śledztwach. Policjanci będą również wykonywali czynności zlecone przez prokuratora na etapie postępowania sądowego. W zakresie zmian w kpk przeszkolono już prawie 33 tys. policjantów.
Rozwiązania prawne wprowadzone do Kodeksu postępowania karnego, zakładają wzmocnienie kontradyktoryjnego modelu procesu karnego. Jest on oparty na ścieraniu się stron procesowych, mających zapewnione gwarancje oraz jednakową pozycję w toczącym się postępowaniu.
Co oznacza kontradyktoryjność procesu karnego?
Nowy model kontradyktoryjności aktywizuje strony procesowe, które będą przeprowadzały zawnioskowane przez siebie dowody. W postępowaniu przed bezstronnym sądem strony są równe i przedstawiają dowody w ich własnym interesie. Sąd, jako bezstronny arbiter, powinien zachować daleko idącą bierność w zakresie przeprowadzania dowodów. Będzie mógł on przeprowadzić dowód dopuszczony na wniosek strony tylko wówczas, gdy strona ta nie stawiła się na rozprawę i tylko w zakresie sformułowanej przez nią tezy dowodowej lub w wyjątkowych wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami.
Podobnie, jedynie w drodze wyjątku, sąd będzie mógł dopuścić i przeprowadzić dowód z urzędu. W ten sposób, z sądu zostanie zdjęty obowiązek wyjaśniania okoliczności zdarzenia i zasadności oskarżenia. Ciężar obrony tezy o winie lub niewinności oskarżonego ma spocząć na stronach procesowych.
Dlatego też kontradyktoryjność postępowania sądowego w pewnym zakresie będzie determinować postępowanie przygotowawcze i wpływać na jego kierunki.
Zadania Policji w kontekście zmian w kpk
Policja będzie teraz bardziej koncentrować się na zbieraniu dowodów dla prokuratora, by on - jako oskarżyciel publiczny - mógł przygotować akt oskarżenia. Według dominujących założeń to prokurator, w porozumieniu z prowadzącym postępowanie, będzie decydował o ograniczeniu zakresu postępowania przygotowawczego do dowodów, które dadzą podstawę do weryfikacji, tego czy określony czyn będący przedmiotem procesu jest przestępstwem, oraz o zebraniu podstawowych dowodów, które pozwolą na skierowanie aktu oskarżenia.
W zakresie dowodów mniej istotnych, możliwe będzie ich przeprowadzenie dopiero na etapie postępowania sądowego. Takie rozwiązanie ma służyć koncentracji materiału dowodowego w sali sądowej i uniknięciu powielania czynności dowodowych z postępowania przygotowawczego.
Przeszkolono już prawie 33 tys. policjantów
W Policji, aby zapewnić koordynację przygotowań związanych z wdrażaniem zmian wynikających z nowej procedury karnej, komendant główny w kwietniu 2014 r. powołał zespół ds. monitorowania i wdrażania w Policji zmian w procedurze karnej.
Podstawowym zadaniem zespołu było przygotowanie całej formacji do wdrożenia nowych przepisów oraz przygotowanie i przeprowadzenie szkoleń z zakresu zmian w Kodeksie postępowania karnego.
Przygotowano analizę niezbędnych potrzeb szkoleniowych wśród policjantów pionu kryminalnego oraz pionu prewencji. W ramach zgłoszonego zapotrzebowania w skali całego kraju zaplanowano przeszkolenie 26 tys. 154 funkcjonariuszy. Z tego 16 tys. 621 to policjanci prowadzący postępowania przygotowawcze oraz realizujący czynności procesowe pionu kryminalnego oraz 9 tys. 533 policjantów wykonujących czynności procesowe w pionie prewencji.
Założenia zostały zrealizowane ponad limit, gdyż przeszkolono łącznie 32 tys. 664 policjantów (o 25 proc. więcej niż pierwotnie zakładano).
Dla potrzeb szkoleniowych opracowano program warsztatów z zakresu zmian w kpk. Program warsztatów przekazano do komend wojewódzkich, szkół policyjnych oraz zamieszczono na stronie internetowej Komendy Głównej Policji. Opracowano także materiały dydaktyczne dla funkcjonariuszy m.in. podręcznik pt. Zmiany w procedurze karnej. Publikacja ta została przekazana do wszystkich garnizonów i szkół policyjnych.
Dodatkowo przygotowano materiał dydaktyczny dla policjantów pełniących służbę w prewencji i ruchu drogowym, pt. Wybrane zagadnienia z zakresu zmian w procedurze karnej dla policjantów prewencji i ruchu drogowego.
Źródło: msw.gov.pl