Rada Ministrów o nowej "ustawie dezubekizacyjnej"

Data publikacji: 29.04.2015

Rada Ministrów opracowała projekt stanowiska w sprawie poselskiego projektu ustawy, która przewiduje kolejne obniżenie emerytur m.in. byłych funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa. Rząd proponuje negatywne zaopiniowanie projektu.

Projekt stanowiska Rady Ministrów opublikowano na stronie internetowej BIP MSW. Jak wskazano w uzasadnieniu, poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin wprowadza przepisy nakazujące z urzędu dokonanie obniżenia świadczeń emerytalnych byłych funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę w organach bezpieczeństwa państwa w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. oraz byłych członków Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego.

Zgodnie z projektem stanowiska Rady Ministrów poselski projekt ustawy obejmuje materię będącą już przedmiotem prac parlamentarnych, których efektem jest ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 24, poz. 145), zwana dalej „ustawą dezubekizacyjną".

Ustawa ta wprowadziła przepisy umożliwiające dokonanie obniżenia pobieranych świadczeń emerytalnych poprzez przyjęcie jako przelicznika przy ustalaniu wysokości świadczenia byłych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa oraz byłych członków WRON, wartości 0,7 % podstawy wymiaru za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990 oraz za każdy rok służby w Wojsku Polskim po dniu 8 maja 1945 r. oraz wartości 2,6 % za każdy rok pozostałej służby oraz określonych okresów równorzędnych ze służbą. Ustawa ta była przedmiotem prac w Sejmie i w Senacie, w tym szerokiej debaty w komisjach sejmowych i senackich oraz na posiedzeniach plenarnych obydwu izb. Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. została przyjęta przez większość sejmową (za - 366 posłów, przeciw - 50 posłów, wstrzymało się - 22 posłów), co świadczyło o zdecydowanym poparciu dla zaproponowanych rozwiązań, w tym dla zasad i skali obniżenia emerytur. Świadczenia emerytalne, w wyniku uchwalonych zmian, zostały przeliczone przez właściwe organy emerytalne i są obecnie wypłacane w niższej wysokości. Od części decyzji ustalających nową (niższą) wysokość świadczenia wpłynęły odwołania świadczeniobiorców do sądu, a niektóre postępowania sądowe w tych sprawach toczą się nadal (głównie w drugiej instancji).

Poselski projekt ustawy proponuje kolejne obniżenie emerytur poprzez przyjęcie jako przelicznika przy ustalaniu wysokości świadczenia byłych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa państwa oraz byłych członków WRON, wartości 0,25 % podstawy wymiaru za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990 oraz za każdy rok służby w Wojsku Polskim po dniu 12 grudnia 1981 r. (tj. prawie trzykrotnie niższy niż obecnie) oraz wartości 0,92 % za każdy rok pozostałej służby oraz określonych okresów równorzędnych ze służbą (tj. prawie trzykrotnie niższy niż obecnie).

Zgodnie ze stanowiskiem rządu, wartości przyjęte w ustawie dezubekizacyjnej znajdowały pewne uzasadnienie w kontekście obowiązujących przepisów, bowiem przelicznik 0,7% podstawy wymiaru dotyczy wszystkich okresów nieskładkowych poprzedzających służbę. Autorzy poselskiego projektu nie wskazali natomiast żadnego uzasadnienia dla przyjętych przez siebie wartości, a jedynie odnieśli go do wysokości najniższej emerytury wypłacanej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, z późn. zm.) oraz apeli obywateli poszkodowanych przez aparat bezpieczeństwa PRL.

Poselski projekt przewiduje niższą wartość przelicznika (0,92 %) dla każdego roku służby poza organami bezpieczeństwa państwa, co zdaniem Rady Ministrów nie znajduje żadnego uzasadnienia. W takim przypadku bowiem byli funkcjonariusze bezpieczeństwa państwa mieliby obniżoną emeryturę za całą swoją służbę, nawet jeśli w organach bezpieczeństwa państwa służyli bardzo krótko.

Zdaniem Rady Ministrów wskazane przez projektodawców skutki finansowe, tj. zmniejszenie wydatków budżetu państwa o kwotę około 300 min zł rocznie, nie znajdują żadnego uzasadnienia w rzeczywistości. Projektodawcy nie wskazali bowiem metody wyliczenia tych oszczędności, ani danych, którymi się przy tych wyliczeniach posługiwali. Ponadto nie uwzględniono kosztów prowadzonych postępowań sądowych, które - jak pokazało doświadczenie ustawy dezubekizacyjnej - były znaczne zarówno po stronie organów emerytalnych, jak i sądów.

Jednocześnie autorzy projektu stanowiska wskazują, że przedstawione przez autorów poselskiego projektu rozwiązania stanowią powielenie rozwiązań zaprezentowanych w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, co do którego Rada Ministrów przedstawiła negatywne stanowisko w kwietniu 2014 r.

W związku z powyższym autorzy projektu stanowiska proponują, by Rada Ministrów negatywnie zaopiniowała poselski projekt omawianej ustawy.

Źródło: MSW