51. rocznica śmierci Marszałkowej Aleksandry Piłsudskiej

Data publikacji: 31.03.2014

Wielka dama II Rzeczypospolitej, wspominana przez bliskich i współpracowników Marszałka Józefa Piłsudskiego jako osoba nadzwyczaj ciepła i wrażliwa na ludzkie problemy. Wzorowa matka i żona, przykładna opiekunka gniazda rodzinnego. 31 marca 1963 roku w Londynie, w wieku 81 lat, zmarła Marszałkowa Aleksandra Piłsudska.

Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska urodziła się 12 grudnia 1882 roku w Suwałkach. Jej  rodzicami byli Piotr Szczerbiński oraz Julia Zahorska. Rodzice Aleksandry zmarli, gdy miała 10 lat. Po śmierci rodziców jej wychowaniem zajęły się: babka Karolina Szczerbińska z Truskolaskich oraz ciotka Wiktoria Maria Zahorska.

W 1901 roku ukończyła gimnazjum w Suwałkach. Trzy lata później wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), zajmowała się pracą kurierską i przewożeniem broni dla członków Organizacji Bojowej PPS. W 1907 roku została aresztowana. Po zwolnieniu wyjechała do Kijowa. Józefa Piłsudskiego poznała w maju 1906 roku. Przeniosła się do Lwowa, gdzie pracowała w biurze fabrycznym.

W czasie I wojny światowej pełniła służbę w Legionach i Polskiej Organizacji Wojskowej zajmując się organizowaniem i prowadzeniem służby kurierskiej. Aresztowana i internowana przez Niemców. Po zwolnieniu z aresztu i internowania wróciła do Warszawy.

25 października 1921 roku  wyszła za mąż za Józefa Piłsudskiego. Zamieszkali wraz z dwiema córkami: Wandą i Jadwigą w podwarszawskim Sulejówku, w domu kupionym przez Aleksandrę Piłsudską.

Aleksandra Piłsudska prowadziła działalność społeczną. Po 1926 roku zajmowała się działalnością w stowarzyszeniu "Nasz Dom", które prowadziło zakład dla sierot. W „Rodzinie wojskowej” organizowała przedszkola i szkoły powszechne dla rodzin wojskowych. W stowarzyszeniu "Osiedle" wspierała mieszkańców baraków dla bezdomnych w Warszawie, a w towarzystwie "Opieka" zakładała świetlice z bibliotekami dla młodzieży. Działała także w Unii Obrończyń Ojczyzny – organizacji utrzymującej łączność między kombatantami pierwszej wojny światowej.

W 1930 roku, za zasługi w pracy na polu opieki nad dziećmi, została odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W tym samym roku, za pracę w dziele odzyskania niepodległości, została odznaczona Krzyżem Niepodległości z Mieczami. 11 listopada 1937 roku, za wybitne zasługi na polu pracy społecznej, została odznaczona Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski.

Po wybuchu wojny Marszałkowa Aleksandra Piłsudska wraz z córkami wyjechała do Wilna. Po agresji sowieckiej ewakuowała się do Kowna na Litwie, a następnie do Rygi. Stamtąd przedostała się via Sztokholm do Londynu.

Po wojnie, na emigracji wydała pamiętniki w języku angielskim, które przybliżały ludziom z anglojęzycznego kręgu kultury historię polskiej drogi do niepodległości i czasy RP.

Zmarła 31 marca 1963 roku w Londynie. Została pochowana w North Sheen Cemetery. 28 października 1992 roku prochy Aleksandry Piłsudskiej zostały złożone na warszawskich Powązkach.

 

/J. B./