Informacyjny Serwis Policyjny

W grudniu 2013 r. do ministra spraw wewnętrznych z interpelacją w sprawie karania sprawców wykroczeń oraz wpływu liczby wystawionych mandatów na zarobki pracowników Policji wystąpił poseł Przemysław Wipler.

Ówczesny podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Marcin Jabłoński odpowiedział, że zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość uposażenia zasadniczego oraz wzrost uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat są z góry ustalone, nie mają charakteru uznaniowego i nie mają związku z liczbą ujawnionych przestępstw i wykroczeń. Wyjaśnił, że jedynie wysokość niektórych dodatków do wynagrodzenia o charakterze stałym, np. dodatek służbowy, dodatek funkcyjny może być uzależniona od oceny, w jaki sposób policjant wywiązuje się z obowiązków, zadań i czynności służbowych.

Poniżej prezentujemy odpowiedź ministra na interpelację poselską.

Zobacz także: tekst interpelacji nr 23216

Szanowna Pani Marszałek!

W nawiązaniu do pisma z dnia 11 grudnia 2013 r. (sygn. SPS-023-23216/13) dotyczącego interpelacji posła na Sejm RP pana Przemysława Wiplera w sprawie karania sprawców wykroczeń oraz wpływu liczby wystawionych mandatów na zarobki pracowników Policji uprzejmie przedstawiam następujące informacje.

Na wstępie pragnę wskazać, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687, z późn. zm.) do podstawowych zadań Policji należy m.in. ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców.

Wobec sprawcy wykroczenia policjant może zastosować środki oddziaływania wychowawczego przewidziane w art. 41 Kodeksu wykroczeń, nałożyć grzywnę w drodze postępowania mandatowego uregulowanego w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia lub skierować wniosek o ukaranie do sądu (art. 54 ww. kodeksu).

Zgodnie z § 72 ust. 2 zarządzenia nr 323 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2008 r. w sprawie metodyki wykonywania przez Policję czynności administracyjno-porządkowych w zakresie wykrywania wykroczeń oraz ścigania ich sprawców (Dz.Urz. KGP Nr 9, poz. 48, z późn. zm.) udział policjanta w rozprawie w charakterze oskarżyciela publicznego zapewnia się, gdy rozpoznawane są sprawy o wykroczenia:

1. zawierające znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu, popełnione przez sprawcę uprzednio karanego za podobne przestępstwo lub wykroczenie albo popełnione po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka;
2. objęte postępowaniem przyśpieszonym;
3. w których uczestniczy obrońca;
4. w których uczestniczy biegły powołany na wniosek Policji;
5. w których przewiduje się orzeczenie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów;
6. w których Policja wniosła środek odwoławczy lub środek zaskarżenia.

W związku z powyższym nie we wszystkich rozprawach sądowych, których przedmiotem są sprawy o wykroczenia wszczęte na podstawie skierowanych przez Policję wniosków o ukaranie, obecność oskarżyciela publicznego jest obowiązkowa.

W tym miejscu należy nadmienić, że stosownie do ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1247) z dniem 1 lipca 2015 r. wejdzie w życie obowiązek udziału oskarżyciela publicznego w rozprawie, gdy w sprawie występuje obrońca obwinionego, który jest osobą głuchą, niemą, niewidomą lub wobec którego zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności (art. 18 pkt 3 wskazanej ustawy).

Jednocześnie uprzejmie informuję, że postępowanie mandatowe ma charakter zastępczy i jest postępowaniem warunkowym, tj. uzależnionym od decyzji sprawcy wykroczenia. Jego celem jest odformalizowanie postępowania w sprawach o wykroczenia w taki sposób, aby do sądów trafiały tylko sprawy, w których sprawca wykroczenia nie wyraża zgody na ukaranie mandatem karnym. Wskazane postępowanie jest jednym ze szczególnych trybów postępowań w sprawach o wykroczenia, zapewniającym szybką reakcję Policji na ujawniony czyn zabroniony. Podstawową przesłanką postępowania mandatowego uniemożliwiającą nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego jest przede wszystkim brak zgody sprawcy wykroczenia na przyjęcie grzywny w drodze mandatu karnego, zbieg wykroczenia z przestępstwem oraz popełnienie wykroczenia, za które należałoby orzec środek karny itp.

Zgodnie z art. 96 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, w postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości:

1. od 20 zł do 500 zł, a w przypadku kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu wykroczeń, do 1000 zł;
2. 2000 zł w sprawach o czyny określone w art. 54–56 i art. 57a ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 611, z późn. zm.).

Dodatkowo wysokość grzywien, które mogą zostać nałożone na sprawców niektórych wykroczeń, określa rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń (Dz.U. Nr 208, poz. 2023, z późn. zm.).

Środki pieniężne wpłacone przez sprawców wykroczeń ukaranych grzywną w drodze mandatu karnego stanowią dochód budżetu państwa. Natomiast jeżeli mandat karny zostanie nałożony przez funkcjonariusza organu podległego władzom jednostki samorządu terytorialnego, grzywna stanowi dochód tej jednostki samorządu (art. 100 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).

Odnosząc się natomiast do kwestii wynagradzania policjantów, uprzejmie informuję, że powyższe zagadnienie reguluje rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 6 grudnia 2001 r. w srawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat, od której jest uzależniony wzrost uposażenia zasadniczego (Dz. U. Nr 152, poz. 1732, z późn. zm.). Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia, wysokość uposażenia zasadniczego oraz wzrost uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat są z góry ustalone, nie mają charakteru uznaniowego i nie mają związku z liczbą ujawnionych przestępstw i wykroczeń. Natomiast wysokość niektórych dodatków do wynagrodzenia o charakterze stałym (dodatek służbowy, dodatek funkcyjny) może być regulowana w zależności od oceny wywiązywania się policjanta z obowiązków oraz realizacji przez niego zadań i czynności służbowych.

Poniżej przedstawiam przekazane przez Komendę Główną Policji zestawienie liczbowe ujawnionych w okresie od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 30 listopada 2013 r. wykroczeń, które zakończono nałożeniem mandatu karnego.

Jednocześnie należy wyjaśnić, że dochodzenie prowadzone jest w zakresie postępowania karnego, natomiast w sprawach o wykroczenia przeprowadza się czynności wyjaśniające, które zgodnie z art. 54 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia mają na celu ustalenie, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie oraz zebranie danych niezbędnych do jego sporządzenia.

Stosownie do art. 59 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, postępowanie w sprawach o wykroczenia toczy się przed sądem po wydaniu stosownego zarządzenia przez prezesa sądu. Podstawą wszczęcia przedmiotowego postępowania jest wniosek o ukaranie złożony przez uprawniony organ (art. 57 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Komendę Główną Policji, Policja nie posiada i nie gromadzi danych dotyczących spraw, w których zostało wszczęte przez sąd postępowanie w sprawach o wykroczenia. Ponadto Policja, gromadząc dane w zakresie liczby spraw zakończonych skierowaniem do sądu wniosku o ukaranie, nie dokonuje wyodrębnienia spraw, w których sprawcy wykroczenia odmówili przyjęcia mandatu karnego.

Ponadto Komenda Główna Policji wskazała, że Policja nie gromadzi informacji odnośnie do wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych. W związku z powyższym nie jest możliwe określenie średniej wysokości grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego.

Źródło: sejm.gov.pl