Planowane zmiany w urlopach policjantów

Data publikacji: 04.02.2014

W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych trwają prace nad zmianą rozporządzeń w sprawie urlopów policjantów, a także płatnych urlopów dodatkowych. Opublikowane właśnie projekty nowych aktów prawnych przewidują szereg zmian, które mają usunąć wątpliwości interpretacyjne, uprościć procedurę i dostosować obowiązujące przepisy do obecnych realiów. Projekty trafiły już do uzgodnień międzyresortowych.

Obecnie szczegółowe zasady przyznawania policjantom urlopów, tryb postępowania w tych sprawach oraz wymiar urlopów są uregulowane w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2002 r. w sprawie urlopów policjantów. Jak uzasadnia ustawodawca, opracowanie projektu nowego rozporządzenia wynika ze stosunkowo dużej liczby planowanych zmian. Ich zamieszczenie w dotychczas obowiązującym akcie prawnym mogłoby spowodować nieczytelność przepisów.

Projektowane rozporządzenie wprowadza następujące zmiany:

  1. Precyzuje pojęcia „jednostka organizacyjna Policji" i „przełożony właściwy w sprawach osobowych” uzupełniając definicje o „instytut badawczy" i dyrektora instytutu badawczego" (§ 2 pkt 2 i 3 rozporządzenia)
  2. W § 3 rozporządzenia wprowadza się zmianę, która ma wyeliminować wątpliwości interpretacyjne dotyczące wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego w roku przyjęcia do służby. Proponowana regulacja uzależnia wymiar urlopu od okresu służby w danym roku, wprowadzając zasadę przyznawania w roku przyjęcia do służby w Policji urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu służby. W zakresie obliczania wymiaru tego urlopu omawiany przepis odsyła do regulacji Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem, że wymiar urlopu wypoczynkowego liczony łącznie z wymiarem urlopu proporcjonalnego wykorzystanego za dany rok u dotychczasowego pracodawcy nie może przekroczyć 26 dni roboczych;
  3. Rezygnuje się z obowiązku uzgadniania planu urlopów z właściwą organizacją związku zawodowego policjantów (§ 5 ust. 1 rozporządzenia)
  4. Dotychczas urlopu wypoczynkowego udzielał kierownik jednostki organizacyjnej Policji lub upoważniony przez niego kierownik komórki organizacyjnej. W celu uproszczenia tej procedury, teraz urlopu wypoczynkowego (§ 5 ust. 3-5), jak również dodatkowego (§18) i okolicznościowego (§25) ma udzielać kierownik jednostki organizacyjnej Policji lub kierownik komórki organizacyjnej, bez konieczności dodatkowego upoważnienia. Doprecyzowuje się przy tym, że kierownikowi jednostki organizacyjnej Policji urlopu wypoczynkowego udziela kierownik jednostki organizacyjnej Policji wyższego stopnia. Ponadto przyznaje się kierownikowi jednostki organizacyjnej Policji możliwość zastrzeżenia, że omawianych urlopów będzie udzielał sam lub że będą ich udzielali wskazani kierownicy komórek organizacyjnych.
  5. Wprowadza się obowiązek zawiadomienia policjanta, z miesięcznym wyprzedzeniem, o terminie urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego, który nie wynika z planu urlopów (podawanego do wiadomości policjantów) i który nie był określony przez policjanta (§ 5 ust. 7 rozporządzenia). Ma to umożliwić odpowiednio wczesne uzyskanie przez policjanta informacji o terminie urlopu, który został ustalony przez właściwego przełożonego;
  6. Doprecyzowano kategorie funkcjonariuszy, którym nie udziela się urlopu wypoczynkowego. Dotychczas nie udzielano urlopu wypoczynkowego policjantowi w okresie zwolnienia od zajęć służbowych. Teraz wyłączono z tego grona policjantów zwolnionych z obowiązku wykonywania zadań służbowych na zasadach określonych w przepisach o związkach zawodowych (art. 37a pkt 2 ustawy o Policji). Jak wskazano w uzasadnieniu, policjanci zwolnieni z obowiązku wykonywania zadań służbowych, pełniąc funkcje związkowe, realizują przypisane im zadania, a tym samym możliwość korzystania przez nich z należnego urlopu nie powinna budzić wątpliwości;
  7. W projekcie przyjmuje się, że te same zdarzenia, z powodu których policjant nie może rozpocząć urlopu wypoczynkowego i których zaistnienie zobowiązuje do przesunięcia tego urlopu na inny termin (czasowa niezdolność do służby wskutek choroby, urlop zdrowotny, zwolnienie od zajęć służbowych z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, odosobnienie w związku z chorobą zakaźną, urlop macierzyński, urlop udzielony na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlop ojcowski), powinny również skutkować obowiązkiem udzielenia policjantowi urlopu w późniejszym terminie w sytuacji, gdy wystąpią w trakcie udzielonego urlopu, powodując tym samym niemożliwość jego wykorzystania (§ 6 ust. 3 rozporządzenia). Jednocześnie do okoliczności uzasadniających przesunięcie urlopu wypoczynkowego na inny termin dodano „urlop ojcowski"
  8. Przepis § 7 rozporządzenia jest nową regulacją mającą na celu wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących uprawnień do urlopu policjanta zawieszonego w czynnościach służbowych, jak też policjanta tymczasowo aresztowanego. Obecnie obowiązujący przepis § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia stanowi, że w okresie zawieszenia w czynnościach służbowych policjantowi nie udziela się urlopu wypoczynkowego, podobnie jak nie udziela się go w okresie czasowej niezdolności do służby wskutek choroby i zwolnienia od zajęć służbowych (pkt 1 i 2). Nieudzielanie urlopu nie jest jednak równoznaczne z ograniczeniem uprawnień do urlopu. Dlatego też zaproponowano wprowadzenie § 7, zgodnie z którym zawieszenie w czynnościach służbowych lub tymczasowe aresztowanie trwające nie dłużej niż jeden miesiąc nie ograniczają uprawnień policjanta do urlopów wypoczynkowego i dodatkowego. W przypadku zawieszenia policjanta w czynnościach służbowych lub tymczasowego aresztowania dłuższego niż jeden miesiąc, urlopy wypoczynkowy i dodatkowy ulegają skróceniu o 1/12 za każdy miesiąc zawieszenia lub aresztowania. Powyższe nie ma zastosowania, jeżeli prawomocnym orzeczeniem postępowanie karne w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, albo postępowanie dyscyplinarne,w sprawie o czyn pozostający w związku z aresztowaniem lub zawieszeniem w czynnościach służbowych zostało umorzone (z wyłączeniem warunkowego umorzenia postępowania karnego lub w sprawie o przestępstwo skarbowe, a także umorzenia tego postępowania z powodu przedawnienia lub amnestii), bądź policjant został uniewinniony na podstawie prawomocnego wyroku lub orzeczenia o uniewinnieniu w postępowaniu dyscyplinarnym. W przypadku, gdyby policjant przed zawieszeniem w czynnościach służbowych lub tymczasowym aresztowaniem wykorzystał urlop należny za dany rok (a więc niemożliwe byłoby jego skrócenie w tym roku), skróceniu będzie ulegał urlop za najbliższy rok kalendarzowy, w którym urlop ten będzie przysługiwał. Doprecyzowano przy tym, że wymiar urlopów wypoczynkowego i dodatkowego przysługujących w danym roku kalendarzowym w przypadku, o którym mowa w ust. 2, zaokrągla się do pełnych dni w górę (§ 7 ust. 4).
  9. Zmianie ulegną również §11 i § 12 dotychczasowego rozporządzenia. Jak uzasadnia ustawodawca, wprowadzenie §12 i §13 ma na celu dostosowanie podstaw i kryteriów przyznawania urlopów dodatkowych z tytułu pełnienia służby w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia do obecnie stosowanych metod pomiarowych środowiska służby oraz doprecyzowanie sformułowań, które w praktycznym zastosowaniu budziły wątpliwości interpretacyjne. Ponadto w oparciu o obecny stanu wiedzy medycznej, technicznej oraz stan prawny, podzielono tego rodzaju urlopy na 4 kategorie, według potencjalnych skutków, jakie mogą wywołać w stanie zdrowia funkcjonariuszy.
  10. § 15 ust 2 rozporządzenia, zgodnie z którym policjantowi, który nie wykorzystał urlopu dodatkowego w danym roku kalendarzowym, urlopu tego należy udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku (a nie jak dotychczas w ciągu 3 pierwszych miesięcy następnego roku) ma ujednolicić kwestię udzielania urlopu zaległego policjantowi z przepisami prawa powszechnie obowiązującego (art. 168 Kodeksu pracy);
  11. W § 21 rozporządzenia w sposób kompleksowy uregulowano uprawnienia policjantów do płatnego urlopu okolicznościowego z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia poza jednostkami organizacyjnymi Policji oraz w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie. Określając wymiar tego urlopu postanowiono w sposób zasadniczy nie różnicować uprawnień policjantów i pracowników Policji w tym zakresie i w konsekwencji - nie odbiegać znacznie od rozwiązań funkcjonujących aktualnie w Kodeksie pracy. Dotychczas obowiązujące przepisy w zakresie wymiaru omawianego urlopu odsyłały do odpowiednich regulacji prawa pracy. Założono, że proponowany wymiar urlopu okolicznościowego z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego stanowi niezbędne minimum, z którego policjant będzie mógł skorzystać bezpośrednio przed egzaminami, do których przygotowuje się w całym okresie zajęć z danego przedmiotu. Wprowadzone limity w tym zakresie stanowią wypadkową potrzeb policjanta (konieczności posiadania dodatkowego czasu wolnego na przygotowanie się do egzaminów) oraz potrzeb służby (konieczności zapewnienia prawidłowego jej toku). Wskazany w projekcie rozporządzenia wymiar omawianego urlopu został więc określony w sposób pozwalający na unikanie sytuacji, w których zbyt duża liczba dni udzielonego policjantowi urlopu okolicznościowego miałaby negatywny wpływ na zapewnienie prawidłowego toku służby.
  12. Ponadto za niezasadne uznano udzielanie omawianego urlopu policjantowi, który składa egzamin poprawkowy lub komisyjny, bądź poprawia lub ponowne przygotowuje pracę dyplomową (§ 21 ust. 2 rozporządzenia).
  13. W oparciu o te same przesłanki dokonano zmian w przepisach § 22 i § 23 projektowanego aktu prawnego (§ 20a i § 21 dotychczasowego rozporządzenia). Postanowiono przy tym zrezygnować z przyznawania policjantom skierowanym do złożenia egzaminu oficerskiego płatnego urlopu okolicznościowego uznając, że policjant ma możliwość i powinien przygotować się do tego  egzaminu w trakcie szkolenia zawodowego dla absolwentów szkół wyższych albo studiów w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, bezpośrednio po ukończeniu których, co do zasady, składa taki egzamin. Do policjantów, którzy rozpoczęli podnoszenie kwalifikacji zawodowych lub wykształcenia ogólnego przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia, będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe (§ 33);
  14. Zmiana wprowadzona w § 30 ust. 2 rozporządzenia (§ 27 ust 2 uchylanego rozporządzenia) ma na celu jasne określenie, że policjantowi korzystającemu z urlopu bezpłatnego dłuższego niż jeden miesiąc, w sytuacji, gdy już wykorzystał należny za dany rok urlop wypoczynkowy lub dodatkowy, skraca się urlopy za najbliższy rok kalendarzowy, w którym będą one przysługiwały. Uznano, że pozostawienie użytego w dotychczas obowiązujących przepisach sformułowania, że skróceniu ulegają urlopy „za następny rok kalendarzowy", czyniłoby wątpliwą możliwość skrócenia w omawianej sytuacji urlopu wypoczynkowego i dodatkowego wówczas, gdy policjant nie posiadałby urlopu w „następnym roku kalendarzowym" z tytułu np. zawieszenia w całym tym roku w czynnościach służbowych.

Źródło: BIP MSW

***

Zmianie ulegnie także rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2002 r. w sprawie wprowadzenia płatnych urlopów dodatkowych dla policjantów. Projekt nowego aktu prawnego wprowadza płatne urlopy dodatkowe dla policjantów, którzy osiągnęli określony wiek lub staż służby, albo pełnią służbę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. W porównaniu z dotychczasową regulacją projektowane przepisy nie określają warunków szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, od których zależy przyznanie corocznego płatnego urlopu dodatkowego. Za wystarczające w tym zakresie uznano odesłanie do przepisów w sprawie urlopów policjantów (§ 2 projektu).