Informacyjny Serwis Policyjny

Z początkiem lutego br. zaczną obowiązywać nowe zasady dotyczące nadawania uprawnień do wydawania opinii oraz wykonywania czynności w policyjnych laboratoriach kryminalistycznych. Wprowadzi je Zarządzenie Nr 3 Komendanta Głównego Policji z dnia 17 stycznia 2014 r., które uchyli obowiązujące dotychczas Zarządzenie Nr 111 z 28 lutego 2012 r.

Zarządzenie Nr 3 określa metody i formy nadawania policjantom i pracownikom policyjnych laboratoriów kryminalistycznych uprawnień do wydawania opinii oraz wykonywania czynności w imieniu tych laboratoriów. Zgodnie z tym aktem prawnym, nie nadaje się uprawnień biegłego policyjnego laboratorium kryminalistycznego i certyfikowanego specjalisty policyjnego laboratorium kryminalistycznego policjantom i pracownikom policyjnego laboratorium kryminalistycznego, które nie posiada aparatury badawczej i warunków lokalowych umożliwiających wykonywanie badań w danej specjalności kryminalistycznej. Wykaz specjalności, w zakresie których wydawane są opinie lub sprawozdania z czynności przeprowadzonych w policyjnych laboratoriach kryminalistycznych, określa - w drodze decyzji - Dyrektor CLKP, po zaopiniowaniu przez Radę Naukową CLKP.

Proces kształcenia kandydata na biegłego

Biegły to policjant lub pracownik policyjnego laboratorium kryminalistycznego, który posiada uprawnienia w zakresie określonych specjalności kryminalistycznych. Biegły jest upoważniony do wydawania opinii w zakresie objętym świadectwem.

Do postępowania kwalifikacyjnego może przystąpić osoba, która ukończyła studia drugiego stopnia. Postępowanie kwalifikacyjne kandydata na biegłego rozpoczyna się na pisemny wniosek kierownika skierowany do dyrektora CLKP. Postępowanie kwalifikacyjne polega na sprawdzeniu predyspozycji do pracy w charakterze biegłego z danej specjalności kryminalistycznej. Obejmuje również rozmowę kwalifikacyjną.

Kiedy kandydat uzyska pozytywny wynik postępowania kwalifikacyjnego, może rozpocząć proces kształcenia. Wynik postępowania kwalifikacyjnego jest ważny przez rok. Uzyskanie negatywnego wyniku oznacza, że kandydat na biegłego może ponownie przystąpić do tego postępowania nie wcześniej, niż po upływie 6 miesięcy.

Proces kształcenia kandydata na biegłego trwa – co do zasady – do 24 miesięcy, z tym, że proces kształcenia kandydata, który posiada wykształcenie o profilu zbieżnym ze specjalnością kryminalistyczną, trwa do 18 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach dyrektor CLKP może przedłużyć czas trwania procesu kształcenia do 3 lat.

Od kandydata na biegłego w procesie kształcenia wymaga się:

1. ukończenia kursu specjalistycznego dla kandydatów na biegłych; na kurs mogą być skierowani kandydaci na biegłych po przepracowaniu co najmniej 6 miesięcy w policyjnym laboratorium kryminalistycznym;
2. opracowania - pod nadzorem osoby prowadzącej - określonej w decyzji dyrektora CLKP liczby projektów opinii z zakresu specjalności kryminalistycznej, w której przewiduje się nadanie uprawnień;
3. uczestniczenia w co najmniej 15 oględzinach miejsc zdarzeń oraz w co najmniej jednej sekcji zwłok. Wymóg ten nie dotyczy policjantów, którzy pełnili służbę w komórce techniki kryminalistycznej;
4. odbycia po 5 dni praktyk w dwóch różnych laboratoriach kryminalistycznych komend wojewódzkich (stołecznej) Policji i 5 dni praktyk w CLKP. W przypadku uzyskania negatywnej opinii z praktyki w laboratorium kryminalistycznym komendy wojewódzkiej (stołecznej) Policji ponowne jej zaliczenie odbywa się w CLKP. Uzyskanie negatywnej opinii z praktyki w CLKP przerywa proces kształcenia;
5. uzyskania pozytywnej opinii opiekuna praktyki potwierdzonej przez kierownika;
6. uczestniczenia w charakterze obserwatora w co najmniej 5 rozprawach sądowych z udziałem biegłych;
7. uzyskania pozytywnej pisemnej opinii końcowej.

Obowiązki wymienione w pkt. 1, 3 i 6, nie dotyczą biegłych ubiegających się o uzyskanie uprawnień z kolejnej specjalności kryminalistycznej.

Jeśli kandydat na biegłego spełni powyższe wymagania, kierownik składa dyrektorowi CLKP pisemny wniosek o dopuszczenie kandydata do egzaminu końcowego, który jest ostatnim etapem procesu kształcenia. O terminie i zakresie egzaminu końcowego kandydat na biegłego jest informowany z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem. Jeśli kandydat na biegłego nie przystąpi do egzaminu końcowego, a dyrektor CLKP uzna, że przyczyna nieprzystąpienia jest uzasadniona, może być on dopuszczony do tego egzaminu w najbliższym terminie przewidzianym harmonogramem. Jeśli kandydat na biegłego nie zaliczył egzaminu końcowego, może przystąpić do egzaminu poprawkowego w najbliższym terminie przewidzianym harmonogramem. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego jest złożenie przez kandydata na biegłego pisemnego wniosku do dyrektora CLKP. Nieprzystąpienie do egzaminu końcowego lub poprawkowego bez uzasadnionej przyczyny, albo niezaliczenie egzaminu poprawkowego, przerywa proces kształcenia.

Kiedy kandydat na biegłego zaliczy egzamin końcowy, dyrektor CLKP wydaje decyzję w sprawie nadania uprawnień. Uprawnienia biegłego nadawane są na czas nieokreślony, z tym, że wygasają one w przypadku wystąpienia trzyletniej przerwy w wydawaniu opinii przez biegłego. Uprawnienia, które wygasły, mogą być ponownie nadane, jeśli zainteresowana osoba złoży do dyrektora CLKP pisemny wniosek zaopiniowany przez kierownika.

Biegły, na podstawie decyzji dyrektora CLKP, otrzymuje świadectwo. Po jego otrzymaniu biegły składa przed dyrektorem CLKP przyrzeczenie o treści: „Świadomy znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że powierzone mi obowiązki biegłego wykonam z całą sumiennością i bezstronnością".

Proces kształcenia kandydata na certyfikowanego specjalistę

Certyfikowany specjalista policyjnego laboratorium kryminalistycznego to policjant lub pracownik, który posiada certyfikat zawodowy w zakresie wykonywania określonych czynności. Specjalista jest upoważniony do wykonywania czynności w zakresie objętym certyfikatem zawodowym.

Proces kształcenia może rozpocząć osoba, która posiada wykształcenie co najmniej średnie. Decyzję o rozpoczęciu procesu kształcenia przez kandydata na certyfikowanego specjalistę podejmuje kierownik, o czym niezwłocznie informuje pisemnie dyrektora CLKP. Komórka organizacyjna CLKP właściwa do spraw doskonalenia zawodowego przydziela kandydatowi na specjalistę książkę pracy specjalisty z nadanym numerem. W książce pracy specjalisty dokumentuje się na bieżąco przebieg procesu kształcenia kandydata, a po uzyskaniu certyfikatu zawodowego - przebieg pracy w charakterze specjalisty. Proces kształcenia kandydata na specjalistę trwa do 6 miesięcy.

Od kandydata na specjalistę w procesie kształcenia wymaga się:

1. wykonania pod nadzorem osoby prowadzącej określonych w decyzji dyrektora CLKP czynności zakończonych sprawozdaniem z zakresu specjalności kryminalistycznej, w której przewiduje się nadanie certyfikatu zawodowego;
2. uczestniczenia w charakterze obserwatora w co najmniej trzech rozprawach sądowych z udziałem biegłych lub specjalistów;
3. uzyskania pozytywnej pisemnej opinii końcowej sporządzonej przez osobę prowadzącą, potwierdzonej przez kierownika. Negatywna opinia osoby prowadzącej przerywa proces kształcenia. Kierownik niezwłocznie informuje o tym fakcie dyrektora CLKP.

Proces kształcenia kończy się sprawdzeniem umiejętności kandydata na specjalistę. Sporządzony z owego sprawdzenia protokół stanowi podstawę do wydania przez dyrektora CLKP certyfikatu zawodowego lub przerwania procesu kształcenia.

Po zaliczeniu przez kandydata na specjalistę sprawdzianu umiejętności dyrektor CLKP wydaje decyzję w sprawie nadania uprawnień. Uprawnienia specjalisty nadaje się na czas nieokreślony, z tym, że – podobnie jak w przypadku biegłego - wygasają one w przypadku wystąpienia trzyletniej przerwy w wykonywaniu czynności przez specjalistę. Na zakończenie procesu kształcenia specjalista otrzymuje certyfikat zawodowy.

***

CLKP prowadzi Krajowy Rejestr Kandydatów, Biegłych i Specjalistów, w którym gromadzi się informacje dotyczące kandydatów na biegłych, kandydatów na specjalistów, biegłych i specjalistów oraz procesu ich kształcenia i posiadanych uprawnień.

Świadectwa, które zostały wydane przez dyrektora CLKP na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów zachowują ważność do czasu wydania nowych świadectw lub certyfikatów zawodowych. Eksperci kryminalistyki mogą składać do dyrektora CLKP, za pośrednictwem kierowników, wnioski o wydanie nowych świadectw lub certyfikatów zawodowych w terminie do 3 miesięcy od dnia wejścia w życie zarządzenia. Niezłożenie takiego wniosku będzie skutkowało wygaśnięciem posiadanych uprawnień. Będą one mogły być ponownie nadane na pisemny wniosek byłego eksperta kryminalistyki złożony do dyrektora CLKP, zaopiniowany przez kierownika i zawierający uzasadnienie wskazujące przyczyny niedotrzymania terminu.

Zobacz tekst Zarządzenia