Rocznica śmierci pierwszej kobiety-oficera polskiej Policji

Data publikacji: 08.01.2014

45 lat temu zmarła w Wielkiej Brytanii kom. Stanisława Filipina Paleolog, pierwsza kobieta-oficer polskiej Policji, komendant Policji Kobiecej w Centrali Służby Śledczej Komendy Głównej Policji Państwowej.

Stanisława Filipina Paleolog urodziła się 4 maja 1892 r. w Rumnie w powiecie Rudka. Uczęszczała we Lwowie na pensję, prowadzoną przez siostry sakramentki. Następnie studiowała na lwowskiej Akademii Handlowej. Podczas I wojny światowej czynnie działała w Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 r. w czasie walk o Lwów, wstąpiła do Miejskiej Straży Obywatelskiej, w której pełniła służbę jako sanitariuszka i kurierka. Została wtedy ranna. W grudniu tego roku znalazła się w Milicji Obywatelskiej Kobiet. Następnie służyła w Ochotniczej Legii Kobiet.  

W Policji Państwowej w stopniu aspiranta w roku 1925 stanęła na czele Policji Kobiecej. Kierowała brygadą sanitarno-obyczajową, działającą w Urzędzie Śledczym przy ulicy Daniłowiczowskiej w Warszawie. Od 1935 r. kierowała referatem Policji Kobiecej w Centrali Służby Śledczej Komendy Głównej Policji Państwowej. Przed wybuchem wojny awansowano ją do stopnia komisarza.

W czasie okupacji niemieckiej pełniła służbę w utworzonej w Generalnym Gubernatorstwie „Polnische Polizei” i jednocześnie w konspiracji, w Oddziale IV Kwatermistrzowskim Komendy Głównej Armii Krajowej w Szefostwie Produkcji Konspiracyjnej. Używała pseudonimów „Zofia”, „Łucka” i „Monika”. Współtworzyła Państwowy Korpus Bezpieczeństwa, który stanowił zakonspirowaną policję Państwa Podziemnego.

W Powstaniu Warszawskim walczyła w Śródmieściu Północnym w I Obwodzie „Radwan”, w Zgrupowaniu „Chrobry I” w Kierownictwie Produkcji Uzbrojenia. Po kapitulacji Powstania wyszła z Warszawy wraz z ludnością cywilną unikając niewoli.

Z obawy przed represjami komunistycznymi i aresztowaniem, w sierpniu 1946 r. wydostała się przez „zieloną granicę” z Polski. W stopniu kapitana pełniła służbę w 2 Korpusie Polskim we Włoszech. Jak większość żołnierzy Korpusu została po jego rozformowaniu przewieziona na Wyspy Brytyjskie.

Od 11 października 1955 r. była ministrem w Rządzie Rzeczyspospolitej Polskiej na Uchodźstwie. Napisała książkę pod tytułem „The Women Police in Poland 1925-1939”. Zmarła 3 grudnia 1968 roku w Wielkiej Brytanii.