Krajowy Plan Działania na rzecz realizacji Agendy ONZ dotyczącej kobiet, pokoju i bezpieczeństwa na lata 2018-2021

Data publikacji: 21.09.2020

Bez udziału kobiet nie ma pokoju i bezpieczeństwa. Agenda ONZ „Kobiety, pokój i bezpieczeństwo” (ang. The Women, Peace, and Security Agenda, WPS) dotyczy kilku dziedzin: zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, ochrony praw człowieka, współpracy rozwojowej i polityk z zakresu równego traktowania.

Agenda ONZ „Kobiety, pokój i bezpieczeństwo” plasuje się na pograniczu kilku dziedzin: zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, ochrony praw człowieka, współpracy rozwojowej oraz polityk z zakresu równego traktowania. W jej składa wchodzi Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 przyjęta w 200 roku oraz 9 rezolucji pochodnych. Rezolucja 1325 jest pierwszą rezolucją RB ONZ, która została poświęcona wpływowi konfliktów zbrojnych na sytuację kobiet. Rezolucja podkreśla znaczenie równego i pełnego uczestnictwa kobiet w zapobieganiu i rozwiązywaniu konfliktów zbrojnych, prowadzeniu negocjacji pokojowych, budowaniu pokoju, odbudowie kraju po konflikcie, pracach misji pokojowych i udzielaniu pomocy humanitarnej. Ciężar realizacji postulatów Rezolucji 132 i rezolucji pochodnych spoczywa przede wszystkim na państwach. W tym celu opracowują one tzw. Krajowe Plany Działania. Pierwsze plany działania w zakresie implementacji Agendy zostały przyjęte już w 2005 i 2006 roku przez Danię, Norwegię, Szwecję i Wielką Brytanię.

Polski Krajowy Plan Działania na rzecz realizacji Agendy ONZ dotyczącej kobiet, pokoju i bezpieczeństwa na lata 2018-2021 Rada Ministrów przyjęła 22 października 2018 roku. Jego projekt został wcześniej poddany konsultacjom społecznym. W prace nad dokumentem były w szczególności zaangażowane: Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji , Policja i Straż Graniczna, Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Pełnomocnik Rządu do spraw Równego Traktowania. Wraz z przyjęciem Planu Działania Polska dołączyła do grona blisko 80 państw, które posiadają plany działania na rzecz realizacji postanowień Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ 1325 i jej pochodnych.

Krajowy Plan Działania wyznacza ramy koncepcyjne dla realizacji przez Polskę postanowień 10 rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ dotyczących kobiet, pokoju i bezpieczeństwa. Główne postulaty przedstawione w Planie to: potrzeba zwiększenia udziału kobiet w procesach pokojowych, w misjach i operacjach pokojowych, konieczność wzmocnienia ich roli w procesach decyzyjnych związanych z zapewnieniem pokoju, jak również potrzeba ochrony i wsparcia kobiet i dzieci podczas konfliktów zbrojnych oraz w środowisku pokonfliktowym.

Plan Działania określa cztery główne cele:

  1. wzrost udziału kobiet w działaniach na rzecz zapobiegania konfliktom oraz utrzymywania pokoju;
  2. wdrażanie Agendy „Kobiety, pokój i bezpieczeństwo” w ramach polskiej pomocy humanitarnej oraz pomocy rozwojowej;
  3. ochrona i wsparcie ofiar przemocy ze względu na płeć oraz przemocy seksualnej w konfliktach zbrojnych;
  4. promocja i rozwój Agendy „Kobiety, pokój i bezpieczeństwo w Polsce oraz na forach międzynarodowych.

Realizacja celów Krajowego Planu Działania przebiega w 18 obszarach, które dotyczą, m.in. udziału kobiet w misjach i operacjach zagranicznych, zwiększenia liczby kobiet w służbach mundurowych i w służbie zagranicznej, wsparcia ofiar przemocy seksualnej w konfliktach zbrojnych, szkoleń na temat Agendy oraz działań zakładających zaangażowanie polskich naukowców i studentów w implementację Agendy. Realizacja wymienionych w dokumencie działań jest finansowana z budżetów zaangażowanych w nią resortów. Obecnie w implementację Planu Działania zaangażowane są aktywnie następujące ministerstwa i służby mundurowe: Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Finansów, Policja, Straż Graniczna oraz Krajowa Administracja Skarbowa.