Otwarcie wystawy pt. „Państwowy Korpus Bezpieczeństwa – Policja Polskiego Państwa Podziemnego w dokumentach”

Data publikacji: 03.08.2020

Dziś 3.08.2020 r. na placu przed pałacem Staszica, o godzinie 11.00, została otwarta wystawa pt. „Państwowy Korpus Bezpieczeństwa – Policja Polskiego Państwa Podziemnego w dokumentach”. W uroczystości wzięli udział między innymi: Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, nadinsp. Tomasz Szymański zastępca Komendanta Głównego Policji oraz dr Tadeusz Krawczak, dyrektor Archiwum Akt Nowych w Warszawie.

Celem wystawy poświęconej Państwowemu Korpusowi Bezpieczeństwa, polskiej konspiracyjnej formacji policyjnej Delegatury Rządu na Kraj działającej w latach 1940–1944  jest przypomnienie nieznanej historii  instytucji, która odegrała ważną rolę w tragicznych latach niemieckiej okupacji. Wielu spośród funkcjonariuszy Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa pełniło również służbę w Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, za co zarówno w czasie okupacji, jak i w okresie powojennym było szykanowanych i represjonowanych, a względem nich formułowano nawet zarzut kolaboracji z okupantem.  Ideą wystawy jest ukazanie rzeczywistego obrazu służby funkcjonariuszy Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa, w tym i tych służących przymusowo w Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, którzy z narażeniem życia prowadzili szereg działań infiltrujących niemiecki aparat bezpieczeństwa na okupowanych ziemiach polskich. Ekspozycja ukazuje  zaangażowanie funkcjonariuszy PKB w bezpośrednią i pośrednią walkę z okupantem, w tym przedstawia wyjątkową rolę tej formacji w obszarze zdobywania i gromadzenia cennych informacji niezbędnych do rozpracowywania wroga, oceny jego morale czy przeciwdziałania jego polityce eksterminacyjnej, czyli ostrzegania i ukrywania osób zagrożonych aresztowaniem, wysyłka na przymusowe roboty do III Rzeszy, i etc. Ekspozycja przedstawia więc codzienną, konspiracyjną policyjną służbę w warunkach okupacji, w której normą były działania skierowane zarówno na zwalczanie przestępstw pospolitych, eliminowanie patologii społecznych prowadzących do narastania najcięższych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, jak i walkę z okupantem czy jego siatką wywiadowczą i kontrwywiadowczą. Musimy pamiętać, że jednym z fundamentalnych zadań Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa było utrzymanie nie tylko porządku społecznego w warunkach wojny, kiedy  najłatwiej o rozprężenie moralne, ale także ujawnianie i eliminacja przejawów patologii prowadzących do rozkładu społeczeństwa a wynikających z niskich, prymitywnych ludzkich zachowań.    

W czasie wystąpienia minister Jan Józef Kasprzyk podkreślił, że historia tej formacji przez wiele lat skazana była na niepamięć albo przekłamanie. Mam nadzieję - podkreślił w swych słowach Minister Kasprzyk - że tą wystawą przypomnimy nieznane karty historii, na których tożsamość chce budować i wznosić współczesna Polska Policja. Z kolei Zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. Tomasz Szymański stwierdził, że wystawa  (…), która mamy dzisiaj przyjemność oglądać ma na celu ukazanie historii polskiej Policji oraz zachowanie w naszej pamięci, funkcjonariuszy, którzy dbali o bezpieczeństwo mieszkańców, a także wolność naszego kraju. Wystawa upamiętnia tych, którzy poświęcili swojej Ojczyźnie to, co mieli najcenniejsze... poświęcili jej własne niejednokrotnie młode życie (...). Na zakończenie oficjalnych wystąpień głos zabrał Dyrektor Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Tadeusz Krawczak, który odniósł się do merytorycznej wymowy wystawy i do prezentowanych na niej archiwaliów pochodzących z zasobów AAN. Podkreślił, że (...) rolą historyka jest poszukiwanie prawdy, jest rzetelna ocena materiałów historycznych i ich wiarygodna prezentacja pozbawiona uprzedzeń czy wręcz celowej dezinformacji  i oczerniania.  Dodał, że archiwa w Polsce zawierają tysiące dokumentów ukazujących Polski Czyn Niepodległościowy, w tym heroiczną walkę funkcjonariuszy służących w Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, członków Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa z niemieckim okupantem, i zachęcał do korzystania z tych zasobów.

Następnie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych - Minister Jan Józef Kasprzyk, wraz z Zastępcą Komendanta Głównego Policji - nadinsp. Tomaszem Szymańskim i Dyrektorem Archiwum Akt Nowych w Warszawie - Tadeuszem Krawczakiem, dokonał uroczystego otwarcia wystawy.    

Jednym z pierwszych gości zwiedzających wystawę była Pani Zofia Czekalska ps. SOSENKA, słynna łączniczka Zgrupowania CHROBRY II, w którym oficerem informacyjnym w czasie Powstania Warszawskiego była kpt. Stanisława Filipina Paleolog ps. ZOFIA (współtwórczyni PKB). Na ręce Pani Zofii Czekalskiej, Zastępca Komendanta Głównego Policji - nadinsp. Tomasz Szymański, przekazał upominki  w postaci wydawnictw Komendy Głównej Policji, w tym najnowsze wydawnictwo - książkę Stanisławy Filipiny Paleolog "Policja Kobieca w Polsce 1925-1939". Upominki sprawiły Pani Zofii Czekalskiej wielką radość, a obdarowana nie kryła łez wzruszenia. W trakcie rozmowy z Panem Komendantem legendarna łączniczka "SOSENKA" mówiła o powstańczym szlaku bojowym jej zgrupowania oraz o ważnej roli, jaką spełniała Policja Powstańcza (w jej skład weszli funkcjonariusze PKB) w czasie 63 dni walk na terenie Warszawy.

Wystawę można obejrzeć przy ul. Krakowskie Przedmieście w Warszawie, przed siedzibą Polskiej Akademii Nauk. Zachęcamy mieszkańców Warszawy i odwiedzających Stolicę do zapoznania się z ekspozycją. Mamy nadzieję, że dzięki przygotowanej przez Biuro Edukacji Historycznej - Muzeum Policji KGP we współpracy z Archiwum Akt Nowych w Warszawie, przy wsparciu UDSKiOR wystawie trudna, wojenna historia funkcjonariuszy PKB zostanie upowszechniona.

Zapraszamy do zwiedzania ekspozycji w Warszawie do 20 sierpnia 2020 r., później zaś wystawa będzie prezentowana w kolejnych miastach w Polsce.

BEH-MP KGP/ Fot.: P. Ostaszewski "POLICJA 997"