Informacyjny Serwis Policyjny

Dyrektor Biura do Walki z Cyberprzestępczością KGP insp. Mariusz Lenczewski wziął udział w spotkaniu zarządu Wspólnej Grupy Zadaniowej ds. Cyberprzestępczości (J-CAT). To międzynarodowa inicjatywa mająca na celu zwalczanie najpoważniejszych cyberzagrożeń. Przedstawiciele poszczególnych państw spotkali się w Rzymie, aby omówić kwestie operacyjne i strategiczne na nadchodzący rok.

Celem tej grupy zadaniowej, powołanej w 2014 r., jest prowadzenie skoordynowanych działań wywiadowczych przeciwko kluczowym zagrożeniom cyberprzestępczości. Dzieje się to poprzez wspólną identyfikację niebezpieczeństw, prowadzenie śledztw i dochodzeń oraz wzajemną współpracę partnerów.

Członkami J-CAT jest obecnie szesnaście państw: z UE (Austria, Francja, Niemcy, Włochy, Niderlandy, Rumunia, Polska, Hiszpania, Szwecja i Zjednoczone Królestwo) oraz spoza UE (Australia, Kanada, Kolumbia, Norwegia, Szwajcaria i Stany Zjednoczone Ameryki). Najmłodszym członkiem grupy jest Rumunia.

Oficerowie reprezentujący poszczególne kraje pracują w tym samym biurze w Europejskim Centrum ds. Cyberprzestępczości (EC3) Europolu, którego siedziba mieści się w Hadze. Dzięki temu możliwa jest sprawna i szybka wymiana informacji między zaangażowanymi krajami. Także polski oficer Biura do Walki z Cyberprzestępczością KGP rezyduje w Holandii.

Podczas spotkania w Rzymie postanowiono przedłużyć holenderskie przewodnictwo J-CAT. Jednocześnie wybrano nowego wiceprzewodniczącego - Szwajcarię, zastępując amerykańskie FBI na tym stanowisku.

Największe sukcesy 2019 roku

J-CAT obsługiwał 59 głośnych spraw dotyczących cyberprzestępczości w 2019 r., Były to m.in.:

• Aresztowanie 36-letniej osoby w Wielkiej Brytanii za kradzież około 10 milionów euro w krypto-walucie IOTA. Ofiarami padło ponad 85 osób na całym świecie.
• Aresztowanie po 14-miesięcznym dochodzeniu pięciu mężczyzn i jednej kobiety w Wielkiej Brytanii i Holandii. Sprawa dotyczyła kradzieży kryptowaluty o wartości 24 milionów euro. Uważa się, że przestępstwo dotknęło  co najmniej 4.000 osób w 12 krajach.
• Aresztowania w Hiszpanii, Włoszech i Francji osób organizujących grupy WhatsApp w celu tworzenia i wymiany materiałów dotyczących wykorzystywania seksualnego dzieci. Wymiana ta obejmowała stworzenie „naklejek” emoji wykorzystywania seksualnego dzieci i innych przerażających materiałów, które następnie były szeroko rozpowszechniane.
• Usunięcie złośliwego oprogramowania typu trojan o nazwie Imminent Monitor Remote Access (IM-RAT), który był w stanie zapewnić cyberprzestępcom pełną zdalną kontrolę nad komputerem ofiary. To narzędzie było używane w 124 krajach i sprzedane ponad 14,5 tys. nabywcom. Pierwsze nakazy przeszukania zostały wydane i zrealizowane w Australii i Belgii w czerwcu 2019 r. przeciwko deweloperowi i jednemu pracownikowi IM-RAT, a na tym etapie aresztowano 13 najbardziej aktywnych użytkowników tego narzędzia. Na terenie Polski w dniach 25-29 listopada br. w operacji wzięło udział 139 funkcjonariuszy. W wyniku działań policjanci przeszukali 42 miejsca, przesłuchali 56 osób i zabezpieczyli 176 nośników. Można o tym przeczytać na stronie: Operacja CEPHEUS (link do strony policja.pl).

Zwiększanie świadomości

W celu zwiększenia świadomości i współpracy z krajowymi, regionalnymi i lokalnymi jednostkami cyberpolicji z obecnych krajów członkowskich J-CAT w 2019 r. zorganizowano szereg tzw. roadshow. To cykl szkoleń, kiedy doświadczeni oficerowie zajmujący się zwalczaniem cyberprzestępczości odwiedzają większe i mniejsze jednostki organów ścigania i organizują szkolenia. W minionym roku takie roadshows odbyły się w Szwajcarii, Norwegii, Niemczech i Szwecji. W roku 2018 dwie tury takich wizyt szkoleniowych odbyły się w Holandii.

W sumie w takich spotkaniach udział wzięło ponad 580 osób z różnychjednostek organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości zajmujących się problematyką cyberzagrożeń. W trakcie roadshows prezentowano narzędzia i usługi świadczone przez Europejskie Centrum ds. Cyberprzestępczości (EC3) Europolu, a także przedstawiono rodzaje wsparcia oferowanego przez oficerów łącznikowych J-CAT.

Program roadshow został uzupełniony o 4 seminaria internetowe CEPOL, prowadzone przez członków J-CAT w różnych językach, aby dotrzeć do śledczych prowadzących sprawy cyberprzestępczości na poziomie krajowym i lokalnym. Do tych seminariów internetowych dołączyło kolejnych 580 uczestników z ponad 30 krajów.

Takie działania mające na celu podnoszenie świadomości już przyniosły konkretne wyniki operacyjne, takie jak zwiększenie wkładu operacyjnego, a także większe wykorzystanie narzędzi zapewnianych przez Europol.

(Europol / KGP / dm)