Międzynarodowy Dzień Pamięci i Godności Ofiar Zbrodni Ludobójstwa oraz Zapobiegania tej Zbrodni

Data publikacji: 09.12.2015

11 września 2015 r. Zgromadzenie Ogólne jednogłośnie przyjęło rezolucję A/RES/69/323, która ustanowiła dzień 9 grudnia Międzynarodowym Dniem Pamięci i Godności Ofiar Zbrodni Ludobójstwa oraz Zapobiegania tej Zbrodni. Twórcą pojęcia „ludobójstwo” był polski prawnik Rafał Lemkin (1900-1959).

Rezolucja zachęca wszystkie państwa członkowskie i państwa mające status obserwatora, agendy Narodów Zjednoczonych oraz inne międzynarodowe i regionalne organizacje, a także zwykłych ludzi do obchodów tego dnia. Mają one zwiększyć świadomość na temat konieczności zwalczania i zapobiegania zbrodni ludobójstwa oraz upamiętnić i uhonorować ofiary tej okrutnej zbrodni.

Ludobójstwo to zbrodnia dokonana w zamiarze zniszczenia w całości lub części grup narodowych, etnicznych, rasowych lub religijnych, jako takich, co stanowi bezwzględne pogwałcenie ich fundamentalnego prawa do życia w pokoju i godności.
 
Konwencja w Sprawie Zapobiegania i Karania Zbrodni Ludobójstwa jest pierwszym międzynarodowym traktatem dotyczącym praw człowieka. Potwierdza ona, że ludobójstwo, popełnione czy to w czasie pokoju czy w warunkach wojennych, jest zbrodnią ściganą na mocy prawa międzynarodowego, a strony Konwencji zobowiązują się do zapobiegania i karania winnych ludobójstwa.

***

Rafał Lemkin – polski prawnik-karnista pochodzenia żydowskiego, twórca pojęcia „ludobójstwo” i projektu Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, podpisanej 9 grudnia 1948.

W 1933 roku wyodrębnił w referacie wygłoszonym na Międzynarodowej Konferencji dla Unifikacji Prawa Karnego w Madrycie oraz w artykule na łamach „Internationales Anwaltsblatt” tzw. przestępstwa nowego typu, godzące w interesy całej ludzkości, wśród nich „akty barbarzyństwa” zdefiniowane jako działanie przeciwko życiu ludzkiemu, podjęte w zamiarze zniszczenia określonej grupy rasowej, religijnej lub społeczne oraz „akty wandalizmu” rozumiane jako czyny przeciwko dziedzictwu kulturowemu grup narodowych. W wydanej w 1944 książce The Axis Rule in Occupied Europe przedstawił swoje poglądy na nowy typ zbrodni przeciwko ludzkości, tworząc termin „genocidium” (ludobójstwo), które rozumiał jako zorganizowane działania mające na celu zniszczenie narodu lub grupy etnicznej poprzez dezintegrację instytucji , kultury, języka, świadomości narodowej i religijnej, gospodarczych podstaw egzystencji, a następnie pozbawienie ludzi bezpieczeństwa, wolności, zdrowia, godności i ostatecznie życia. Proponował też przyjęcie międzynarodowej konwencji dotyczącej zapobiegania ludobójstwu.

W 1951 i 1952 roku był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. W 1950 został odznaczony kubańskim Krzyżem Wielkim Orderu Carlosa Manuela de Céspedes, a w 1955 – Wielkim Krzyżem Zasługi Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

Źródło: www.unic.un.org.pl, inf. własna