Wystąpienie RPO w sprawie sprawowania przez policjantki opieki nad dzieckiem
Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Komendanta Głównego Policji w związku z licznymi skargami, jakie do jego biura kierują policjantki samotnie wychowujące dzieci. Chodzi o wyznaczanie im służb w porze nocnej oraz w niedziele i święta, co ich zdaniem jest sprzeczne z obowiązującymi przepisami, a także narusza ich prawa i wolności obywatelskie.
Jak argumentuje RPO, policjantowi przysługują uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem określone w Kodeksie pracy, chyba że inaczej stanowią przepisy ustawy o Policji. Stosownie do postanowień Kodeksu pracy pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy. Omawiany przepis Kodeksu pracy nie ma jednak – zdaniem RPO - zastosowania do funkcjonariuszy Policji w zakresie służb w porze nocnej oraz w niedziele i święta, bowiem przepisy pragmatyki służbowej przewidują korzystniejsze regulacje.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie rozkładu czasu służby policjantów, ze służby w porze nocnej oraz w niedziele i święta zwalnia się policjanta będącego jedynym opiekunem dziecka w wieku do lat ośmiu lub osoby wymagającej stałej opieki. Sformułowanie „zwalnia się” oznacza, że funkcjonariusz będący jedynym opiekunem dziecka w wieku do lat ośmiu lub osoby wymagającej stałej opieki powinien zostać obligatoryjnie zwolniony ze służby w porze nocnej oraz w niedziele i święta. Uzyskiwanie od funkcjonariuszy oświadczenia/zgody (czy to w formie dorozumianej czy wyraźnej) na planowanie służb w tym czasie - wobec kategorycznego brzmienia przepisu - jest prawnie bezskuteczne.
Przytaczając takie uzasadnienie, Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Komendanta z prośbą o stanowisko w tej sprawie, a także, w razie podzielenia jego argumentacji, o zwrócenie się do podległych jednostek Policji z informacją o bezwzględnej konieczności stosowania obowiązujących przepisów.