Odznaczenia ministra kultury dla funkcjonariuszy Policji
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński uhonorował osoby szczególnie zaangażowane w szeroko pojętą ochronę dóbr kultury. Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz odznaki honorowe „Zasłużony dla Kultury Polskiej” wręczył funkcjonariuszom Policji i Krajowej Administracji Skarbowej oraz pasjonatowi-badaczowi sztuki wiceminister kultury Jarosław Sellin. Uroczystość odbyła się 4 kwietnia br. w Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich.
W uroczystości uczestniczyli m.in.: Zastępca Dyrektora Muzeum-Łazienki Królewskie Marianna Otmianowska, Dyrektor Gabinetu Komendanta Głównego Policji inspektor Sławomir Litwin, Dyrektor Biura do walki z Cyberprzestępczością Komendy Głównej Policji młodszy inspektor Mariusz Lenczewski, Zastępca Dyrektora Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji inspektor Grzegorz Napiórkowski, Komendant Centrum Szkolenia Policji w Legionowie inspektor Anna Rosół, Zastępca dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie Zbigniew Grzymała.
- Osoby, które są bohaterami dzisiejszej uroczystości przyczyniły się do odnalezienia i odzyskania utraconych w czasie II wojny światowej dzieł sztuki. Odnalezienie każdego zaginionego dzieła to z jednej strony mrówcza praca, polegająca na zbieraniu dokumentacji, prowadzeniu drobiazgowych kwerend, systematycznym monitorowaniu aukcji internetowych – tę pracę na co dzień wykonują pracownicy ministerstwa z Wydziału ds. Restytucji Dóbr Kultury. Z drugiej jednak strony wielu dzieł utraconych nie udałoby się odzyskać, gdyby działań ministerstwa nie wspierali działający na tym polu bardzo aktywnie funkcjonariusze służb i pasjonaci sztuki – podkreślił minister Sellin.
Wiceszef resortu kultury zaznaczył, że budowanie kultury i jej ochrona to wspólny wysiłek wielu ludzi, wykonujących swoje zadania z determinacją i pełnym poświęceniem na różnych polach i w różnych dziedzinach. Podziękował również odznaczonym za ich wyjątkowe zaangażowanie.
- Dziękuję za Waszą czujność, dociekliwość, dziękuję za Waszą pasję. Mam też nadzieję, że współpraca ze służbami, jak i badaczami sztuki – jej pasjonatami będzie się owocnie rozwijać z korzyścią dla naszej kultury i naszego dziedzictwa narodowego – zakończył minister Sellin.
Osoby uhonorowane to funkcjonariusze Policji, Krajowej Administracji Skarbowej i pasjonaci-badacze sztuki, których wysoka świadomość i wrażliwość na kwestie związane z polską kulturą sprawiają, że konsekwentnie podejmują oni inicjatywy i działania realnie przyczyniające się do ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego. Jednocześnie wiele z tych działań ma charakter edukacyjny, popularyzujący kwestie związane z kulturą, dziedzictwem narodowym, stratami wojennymi, nielegalnym obrotem dobrami kultury, wpływając na rozwój świadomości społecznej w tym zakresie.
Wyjątkowe zaangażowanie odznaczonego Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” funkcjonariusza krakowskiej Policji umożliwiło odnalezienie i zabezpieczenie m.in. obrazu Maksymiliana Gierymskiego „Zima w małym miasteczku” zrabowanego w czasie II wojny światowej z Sukiennic, obrazu Kazimierza Sichulskiego „Orlęta Lwowskie” czy skradzionej kolekcji ponad 100 rysunków Jana Marcina Szancera. Wiele cennych zabytków udało się odnaleźć funkcjonariuszowi z Komendy Wojewódzkiej Policji w Gorzowie Wielkopolskim, m.in. siedemnastowieczną misę chrzcielną, bransoletę z epoki brązu czy amfibię wojskową z okresu II wojny światowej, a także zatrzymać sprawców kradzieży dzieł sztuki z kościołów na terenie województwa lubuskiego. Z kolei funkcjonariusz Policji z Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy stale wspiera MKiDN w poszukiwaniu zaginionych zabytków na internetowych portalach aukcyjnych. W ramach tych działań udało się odnaleźć i odzyskać książki stanowiące straty wojenne dawnego Stadtmuseum w Gdańsku, a także wykryć kilkanaście przestępstw na terenie całego kraju dotyczących nielegalnych wykopalisk oraz związanego z tym nielegalnego handlu zabytkami w sieci. Uhonorowane osoby prowadzą też wykłady i prelekcje, opracowują tematyczne publikacje oraz współpracują z resortem kultury, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem. Jeden z odznaczonych funkcjonariuszy Policji to m.in. pomysłodawca szkoleń dla kadry dydaktycznej Centrum Szkolenia Policji w Legionowie w zakresie ochrony dóbr kultury, w tym nielegalnego obrotu dziełami sztuki.
Nieoceniona jest współpraca resortu kultury z badaczami i pasjonatami sztuki. Wyróżniony odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” pan Mariusz Piluś początkowo jako niezależny badacz, a następnie jako prezes Fundacji Communi Hereditate współpracuje z MKiDN od 2011 r. Poinformował on resort kultury jako jeden z wielu o wystawieniu na aukcji w Niemczech obrazu Aleksandra Gierymskiego „Żydówka z pomarańczami”, będącego stratą wojenną Muzeum Narodowego w Warszawie. Od tego momentu wspiera Wydział ds. Restytucji Dóbr Kultury, przeszukując aukcje na całym w świecie w poszukiwaniu polskich strat wojennych. W 2013 r. odnalazł na amerykańskim serwisie internetowym oferowaną na sprzedaż czapkę więźnia, skradzioną z Państwowego Muzeum na Majdanku, zaś w 2015 r. powiadomił Wydział o wystawieniu na aukcji w Wiedniu rzeźby „Diana” Jeana Antoine’a Houdona.
Bardzo ważną rolę w ochronie dóbr kultury odgrywa Krajowa Administracja Skarbowa, kojarzona zazwyczaj z zadaniami o charakterze fiskalnym. Jednakże w ramach swoich kompetencji, wynikających z przepisów prawa wspólnotowego i krajowego, zajmuje się także zagadnieniami związanymi m.in. z kontrolą obrotu towarowego z zagranicą. Funkcjonariusze celno-skarbowi kontrolują dzieła sztuki, które przywożone są do Polski zarówno przez podróżnych, jak i podmioty gospodarcze. Sprawdzają je pod kątem legalności ich pochodzenia oraz czy obiekty te nie stanowią straty wojennej. Uhonorowana przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego funkcjonariuszka Izby Administracji Skarbowej w Warszawie jest autorką licznych publikacji dotyczących problematyki przemytu zabytków, a ponadto konsekwentnie rozwija efektywną współpracę m.in. z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, Narodowym Instytutem Dziedzictwa, Policją czy Strażą Graniczną.
(Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego/ mw)
